Op zoek naar een oplossing voor verloop en verzuim? Ga simultaan schaken!

Met grip op je cultuur heb je goud in handen

We weten inmiddels uit onderzoek en eigen ervaring dat zaken als verzuim, verloop, het niet kunnen vinden van de juiste mensen en het last hebben van ongewenst gedrag, een duidelijke link hebben met de organisatiecultuur. Organisaties die hun cultuur kennen en kunnen sturen, vinden wel de juiste mensen en rapporteren minder verloop, verzuim en ongewenst gedrag.

Wanneer je dus grip hebt op je cultuur, heb je goud in handen. Peter Drucker zei het in de jaren ’90 al: ‘Culture eats strategy for breakfast’. Je kunt nog zulke mooie plannen hebben, wanneer mensen er niet in geloven en zich er niet naar gedragen, gebeurt er niks. Inmiddels wordt, mede dankzij Corona, de impact van gedrag en cultuur op het reilen en zeilen van organisaties breed onderkend. Tegelijkertijd gebeurt er concreet nog maar heel weinig. Directies en leidinggevenden sturen nog onvoldoende op hun cultuur, meestal omdat ze het ongrijpbaar en lastig vinden. En van dat idee moeten ze af.

Het gaat om spelen op heel veel borden tegelijk

Cultuur veranderen is niet moeilijk of makkelijk. Het is altijd in beweging of je wilt of niet. Bovendien kun je leren om er invloed op uit te oefenen. Dat realiseerde ik me jaren geleden toen mijn zoon op school leerde schaken en enthousiast vertelde over een sessie simultaan schaken tegen de gymleraar. ‘Mam, hij doet alles tegelijk, en het lukt hem ook nog!’ Er ging bij mij een lampje branden: ‘Dat spelen op heel veel borden tegelijk… het lijkt wel cultuur veranderen!’

Tekenen van de lijntjes

En dan hoor ik meteen de vragen: ‘Waar begin je dan?’ ‘Wat is de eerste stap?’ ‘Wat heeft het meeste effect?’ ‘Wat hebben we eigenlijk nodig?’ Net als bij simultaan schaken begint cultuur veranderen met het opzetten van de borden, oftewel onderzoek doen naar hoe het ervoor staat en weten waar je naar toe wil. De cruciale vraag daarbij is: ‘Wat is jullie cultuur?’ En dat gaat verder dan wat je in eerste instantie ziet. Gedrag, manier van communiceren, taalgebruik, omgangsvormen, rituelen, structuren en processen; het zijn allemaal uitkomsten van dat wat onder water zit: de gedeelde waarden, normen en overtuigingen. Simultaan schaken en cultuur veranderen beginnen met het maken van afspraken en het zetten van de kaders. Het tekenen van de lijntjes. Als die gezet zijn, alle stukken op de borden staan en iedereen de spelregels kent, kan het spel beginnen.

Dan opeens loopt alles door elkaar

Op verschillende borden gaan pionnen lopen. Er worden processen aangepast, ander voorbeeldgedrag gevraagd, nieuwe mensen aangenomen, andere communicatiestijlen geïntroduceerd, nieuwe kwaliteiten van leiders gevraagd etc. etc. Dan opeens staan alle stukken door elkaar, lijken de vooraf afgesproken regels toch niet overal soepel te werken, raken ze hier en daar uit zicht en ligt niets meer vast. Dan wordt het spannend, want op het ene bord gaat het goed en op het andere bord lijkt het chaos.

Lijkt, want we hebben niets voor niets afspraken gemaakt. Het is een kwestie van die er weer bij pakken, aanscherpen misschien. Net zo lang totdat ze zijn ingesleten in het collectieve gedrag en een vast onderdeel zijn van het reilen en zeilen van de organisatie. Dat lukt niet meteen, het is een langdurig proces. Er is altijd onzekerheid, terugval, opstaan en opnieuw beginnen. Niet anders dan bij alles wat we nieuwe moeten leren, zoals lopen, fietsen én schaken. Het vraagt tijd en geduld, vasthouden en volhouden! Want, net als met simultaan schaken hoe langer en vaker je het doet, hoe beter je wordt.

Gelukkig hebben wij van cultuur bouwen wel verstand

Je moet ons niet simultaan laten schaken. Maar ben jij ook op zoek naar een oplossing voor verloop en verzuim? Of staat je cultuur in de weg bij het bereiken van organisatiedoelen? Vind je het te ongrijpbare om stappen te zetten? Dan helpen we jullie graag. Want van een cultuur bouwen hebben we wel veel verstand. We kunnen helpen in een, meerdere of alle fasen van het proces. Dat begint met onderzoeken wat er werkelijk aan de hand is, je culturele drijfveren boven water krijgen en kijken hoe dat jullie verzuim, verloop en organisatiegedrag beïnvloedt.

We kunnen jullie begeleiden bij het bepalen van de stip op de horizon, de waarden en het bijbehorende gedrag. En we kijken graag met jullie naar wat er nodig is in het voorbeeldgedrag leiderschapsgedrag, de structuren processen, rituelen en praktijken om tot de gewenste cultuur te komen. En natuurlijk stimuleren en faciliteren we jullie ook graag om door te zetten: juichen bij wat er lukt en aanmoedigen en bijsturen als het even lastig is. Tenslotte leveren we jullie alle kennis, kunde en tools om blijvend te sturen op een positieve werkcultuur. En daarmee bieden we de oplossing voor jullie uitdagingen ten aanzien van verzuim, verloop, aantrekkelijkheid voor nieuwe medewerkers en ongewenste gedrag.

Want echt, jullie zijn niet de enige met deze uitdagingen. De afgelopen jaren hielpen wij al grote en kleine organisaties, afdelingen en teams, start-ups en grown-ups bij het aanpakken van hun cultuurgerelateerde vraagstukken. En daarmee met oplossingen voor hun uitdagingen op het gebied van bijvoorbeeld verzuim en verloop, zodat mensen kunnen presteren én floreren. 

Auteur: Fennande van der Meulen